La(m)pourdié
Arctium minus
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Lampourdoun, Tiro-péu, Arrapo-péu, Rapo-pèu, Erbo-de-la-jaunisso.
Noms en français : Petite bardane, Bardane à petites têtes.
Descripcioun :Lou lapourdié es uno planto bèn couneigudo dis enfant que "se foutien lei pegot dins lei chavus" G. Didon (in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). Se destrìo de Arctium lappa qu'a si pecou de flour mens long (< 2 cm) e si ramo que retoumbon.
Usanço :"Lou lapourdié es uno bouono tisano [...] es un "dépuratif fantastique" ! Prenès la racino [...] oh petard ! Lou lapourdié, sitot que lei gènt èron un pau patraco, li fahien de tisano de lapourdié : lei netejavo va !" (Ibid.). "E en meme tèms lou mounde lei coupavon, aquélei planto, pasqué entre passavo l'avé, lei chabro, senoun restavo tout coula à la lano, lei bèsti remassavon tout "D. Camatte (Ibid.).
Port : Grando erbo
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Pancaro entresigna
Cicle bioulougico : Pancaro entresigna
Gènre : Arctium
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : >6
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Ribiero
- Ermas
- Escoumbre e proche dis oustau
Estànci :
Pancaro entresigna
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Arctium minus (Hill) Bernh., 1800
(= Lappa minus )
Galantino
Aquilegia vulgaris
Ranunculaceae
Àutri noum : Aglantino, Gant-de-pastresso, Erbo-de-Nosto-Damo.
Nom en français : Ancolie communo.
Descripcioun :La galantino es uno poulido planto que trachis au nostre subretout en basso mountagno. Pèr la destria de si cousino fau regarda lis estamino dóu dedins que dèvon pas s'acaba en pouncho (un pau redouno-fotò). En mai d'acò aquéstis estamino despasson li petalo de mai de 3 mm. Après li flour soun mens founso qu'encò de Aquilegia atrata. Pensa de coumpara en quichant sus la flècho verdo aqui souto.
Usanço :Emai fuguèsse emplegado en farmacìo, s'en fau mesfissa qu'èi proun empouisounanto. Èi couneigudo pèr sougna li plago e li boutoun, peréu dins la bouco. Èi peréu uno planto narcotico richo en vitamino C.
Port : Grando erbo
Taio : 30 à 80 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Aquilegia
Famiho : Ranunculaceae
Ordre : Ranunculales
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 4 à 5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 2200 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Bos fres
- Blachiero
- Faio
- Ribo d'aigo
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Éuropenco
Ref. sc. : Aquilegia vulgaris L., 1753